Παρασκευή 28 Αυγούστου 2009

Το τσαντάκι του Sport Billy

O Έλληνας – Sport Billy κρύβει μέσα στο μικρό αθλητικό του τσαντάκι έναν αχταρμά (sic) απόψεων, ιδεών, προτιμήσεων και πολιτισμικών αναφορών.
Τι εννοώ: διάβασα πρόσφατα στην parallaxi το άρθρο ενός μαθητή(;) για τους Κβαντοέλληνες, το οποίο διαπραγματεύεται αυτό ακριβώς το γεγονός.

Την ευκολία, δηλαδή, με την οποία συγχέουμε ιδεολογίες και καταστάσεις. Ανήκουμε ταυτόχρονα σε αντικρουόμενα στρατόπεδα, κρατώντας ότι μας συμφέρει κατά περίπτωση.
Την ίδια στιγμή που αφήνουμε το "σοβαρό" βιβλίο από το χέρι (αυτό ντε, που είναι και στην κορυφή των πωλήσεων), πιάνουμε την κουτσομπολίστικη εφημερίδα για να "χαλαρώσουμε". Ακούμε την μουσική του Κωνσταντίνου Βήτα και τους ποιητικούς του στίχους, πριν βγούμε έξω για να διασκεδάσουμε με διεστραμμένη R'n'B και Σάκη Ρουβά. Στηρίζουμε το "αριστερό" ΠΑΣΟΚ με εκφραστή τον προσφάτως φασιστίζοντα και άκρως κυνικό Θεόδωρο Πάγκαλο (κορυφαία στιγμή του οποίου η ομολογία για την συζήτησή του με τον Α. Παπανδρέου όταν ανέλαβε τα ζητήματα Ευρωπαικής εξωτερικής πολιτικής το '81).

Θα μου πείτε πως δεν αντέχουμε ούτε την πολλή σοβαρότητα, γιατί θλιβόμαστε, ούτε τον αβέβαιο σύγχρονο κόσμο, όπου δεν ξέρουμε που να βασιστούμε, οπότε και τσαλαβουτάμε δεξιά και αριστερά για να επιβιώσουμε.

Κι όμως η εύκολη μιζέρια είναι μέρος της παθογένειας του 21ου αιωνα και άμεσα επιλήψιμο το τσαλαβούτημα ως θεραπεία. Είναι η εύκολη λύση, η συμπτωματική αντιμετώπιση και όχι η θεραπεία στο βαθύ αυτό πρόβλημα.

Η ποιότητα είναι η διαχρονική αξία, όσο δύσκολο ή μοναχικό είναι να την αγγίξει κανείς. Αν κανείς συνειδητοποιήσει τις επιλογές του αυτές, δύσκολα θα ανέχεται την πτώση της ποιότητας από ένα σημείο και μετά.

Το μεγάλο πρόβλημα όμως είναι πως, καθώς κανείς απομακρύνεται από το κοπάδι, τον περικυκλώνει το σύννεφο της μοναξιάς. Και είναι δύσκολο για το κοινωνικό όν που λέγεται άνθρωπος να απομονωθεί συνειδητά. Ειδικά στην σημερινή εποχή. Μια δοκιμή θα σας πείσει.

Η βέλτιστη λύση, προς το παρόν, είναι η αναζήτηση ομοϊδεατών απαγκιστρωμένων από τις σύγχρονες Χίμαιρες προς τέρψη των αναγκών και συνένωση δυνάμεων, πάντοτε μακριά απο την προαναφερθείσα "σούπα".

Πέμπτη 27 Αυγούστου 2009

Η υπερ-πραγματικότητα του έρωτα

ΓΕΝΙΚΑ
Ο έρωτας είναι, μεταξύ πολλών άλλων, μια απόλαυση (αλλά και μαρτύριο) για τον άνθρωπο που την βιώνει. Είναι μια ειδική ψυχοσωματική κατάσταση για την οποία έχουν γραφτεί τόσα, πάντοτε σχεδόν υπέρ αυτού και του υποκειμένου που έχει καταλάβει. Ένας μεγάλος έρωτας είναι, στο κάτω κάτω, μια εμπειρία ζωής.

Στην διαχρονική προσπάθεια να κατανοηθεί λογικά το φαινόμενο αυτό που συμβαδίζει με τον ανθρώπινο παραλογισμό, πολλοί έχουν εκφράσει τις απόψεις τους. Ο Pascal έλεγε πως δεν αγαπάμε πρόσωπα παρά μόνο τις ιδιότητες που αυτά φέρουν και αναρωτιέται, αν είναι δυνατό να αγαπήσει κανείς την υπόσταση της ψυχής ενός ανθρώπου, αφηρημένα, ανεξάρτητα από τις ιδιότητές της (το οποίο και μάλλον θεωρεί αδύνατο). Δεν διευκρινίζει, όμως, αν η αγάπη αυτή στην οποία αναφέρεται είναι έρωτας.

Τι είναι τελικά αυτό που αγαπάμε, αν δεν είναι το σώμα ή ψυχή; Προφανώς κάτι άλλο, πιό σημαντικό, μιας και του δίνουμε όλη μας την αγάπη. O La Rochefoucauld (Λαρόσφουκό) κατέληξε στο συμπερασμα πως κινητήρια δύναμη του έρωτα δεν είναι παρά η αγάπη για τον εαυτό μας. Όλες μας οι ενέργειες και οι συμπεριφορές μας έχουν ως στόχο τον ίδιο μας τον εαυτό. Αν όμως αυτό είναι το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγουμε, τότε η εξιδανίκευση του έρωτα, ως μια ανθρώπινη ψυχοσωματική κατάσταση που ξεφεύγει από τον εαυτό μας και πηγαίνει και παραδίπλα, αποδομείται. Γκρεμίζονται τα θεμέλιά του. Η ανθρώπινη συμπεριφορά είναι, τελικά, εγωιστική, σε όλες τις τις εκφάνσεις. Τι κρύβεται όμως πίσω από αυτήν την παρατήρηση, αν όντως αληθεύει: πως είναι δυνατόν να μην βρίσκω την ευτυχία στο αντικείμενο του έρωτά μου, τώρα που το γνωρίζω και με γνωρίζει, τώρα που ξέρει ότι το θέλω και ξέρω ότι με θέλει;

Και ξανά μπροστά μας αναπάντητα ερωτήματα, ο τροχός των οποίων συνεχίζει την αέναη περιστροφή του...

ΣΗΜΕΡΑ
Από την άλλη δεν μπορεί κανείς να παρατηρήσει μια διαστροφή στον έρωτα: το μεταμοντέρνο(σύγχρονο) Υπερεγώ (Το Υπερεγώ του Φρόιντ αντιπροσωπεύει όλες τις θετικές ηθικές και κοινωνικές αξίες του ατόμου, αποτελώντας κατά κάποιο τρόπο την ηθική συνείδηση) επιβάλλει την απόλαυση ως αυταξία ή και σκοπό ζωής.
Δείτε τις διαφημίσεις (απευθύνονται ιδιαίτερα στο Υπερεγώ): διέγερση κάθε σημείου του σώματος και της ψυχής για οτιδήποτε, έντονη αναφορά στις αισθήσεις και την απόλαυση που προσφέρει το εκάστοτε προϊόν (πχ διαφήμιση για απορρυπαντικό που ποντάρει στην «αίσθηση φρεσκάδας» και το άρωμα, που χρησιμοποιεί ένα έντονα φωτεινό και «καθαρό» οικιακό περιβάλλον ως φόντο, τα χρώματα και πολλά άλλα), ημίγυμνα σώματα παντού.
Κάθε προϊόν καλύπτει απατηλά, για ένα ιδιαίτερα σύντομο διάστημα, τον ερεθισμό που το ίδιο προκαλεί, ώστε να δημιουργηθεί ένας φαύλος κύκλος κατανάλωσης πρόσκαιρων ερεθισμάτων = προϊόντων.

Ο κύκλος συνεχίζεται και στις ανθρώπινες σχέσεις, οι οποίες αποτελούν επίσης χώρο ανάπτυξης ηδονών και ακόρεστης κατανάλωσης, προσώπων αυτήν την φορά. Αλλάζουμε πρόσωπα και καταστάσεις με στόχο την απόλαυση χωρίς ενοχές (αγαπημένο διαφημιστικό σλόγκαν εδώ και δεκαετίες) χωρίς να διακρίνουμε το δυσμενές αποτέλεσμα: την απώλεια του ατόμου να ερωτευτεί πραγματικά, την αδυναμία του να νοιώσει την ζωή να "γράφει" πάνω του.

Λογικό. Η παραίσθηση-κατανάλωση δεν έχει παρά αδιάφορο αρνητικό αντίκτυπο, ενώ η πραγματικότητα μπορεί να πληγώσει, να σμιλέυσει το άτομο.

"Η αγάπη μας εξανθρωπίζει, αλλά είναι ‘επικίνδυνη’ και άβολη. Εμείς χρειαζόμαστε ένα ή πολλά αντικείμενα των ορμών μας για να τα τοποθετούμε απέναντί μας και να αυταπατώμεθα ότι τα ελέγχουμε επειδή τα τυραννούμε κατά τις ορέξεις μας. Και στην πραγματικότητα κυριαρχούν επάνω μας και μας αλλοτριώνουν, αφήνοντάς μας άδειους και νεκρούς". Φυσικά παρέχουν ηδονή, αυτό είναι το δέλεαρ. Αλλά το αντίτιμο βαρύ, τα πτώματα του έρωτα.

Σχετικά με την εποχή μας, μπορεί κανείς γενικά να αποφανθεί πως ο έρωτας είναι μια φενάκη. Μια απάτη, μια κατάληξη πολύ διαφορετική από αυτήν που τόσο εκστατικά έχουν υποδηλώσει οι μεγάλοι καλλιτέχνες του παρελθόντος.
Σιγουρα δεν είναι η εμπειρία που αναζητούν να βρούν κάθε βράδυ στα bar, club, κτλ όλοι αυτοί οι άντρες/γυναίκες που πηγαίνουν δυό-δυό με 5 πακέτα τσιγάρα για να περάσει η ώρα και μαζί της και η απέραντη μοναξιά. Τι θέαμα και αυτό πια...

Ο αντίλογος περί συντηρητισμού (για τις απόψεις στις οποίες αναφέρομαι) είναι μια πονηριά που προσφεύγει σε μια εποχή (αυτήν της νεωτερικότητας, στις αρχές του προηγούμενου αιώνα) η οποία έχει ξεπεραστεί από καιρό. Όσοι κάνουν λόγο για συντηρητισμό, δεν έχουν τίποτα άλλο να χάσουν, παρά την ψυχή τους!

Πότε θα έρθει αυτή η ώρα, που δεν θα είμαστε υποσυνείδητα αναγκασμένοι να απολαμβάνουμε δίχως τέλος?

Νομίζω πως αργεί ακόμα.Η ανθρωπότητα διανύει, έτσι κι αλλιώς, τα εφηβικά της χρόνια.

Προσπαθώ, αλλά δεν μπορώ να φανταστώ το επόμενο στάδιο. Προς το παρόν, τουλάχιστον!

Αφορμή για το κείμενο έγιναν παρατηρήσεις του Γεράσιμου Βώκου, καθηγητη ΑΠΘ πάνω στο ίδιο θέμα.

Σάββατο 15 Αυγούστου 2009

H thleorash sto diadiktyo

ΕΝΑ
Πρεμιέρα χθές, 14-8, για το πρώτο σίριαλ του ιντερνετικου καναλιού/μιντιακού πολυχώρου της Σεμίνας Διγενή, http://www.mediasoup.gr/. Το "Σ΄αγαπάω, πάρκαρε" που, σύμφωνα με τους συντελεστές αποτελεί παρωδία της τυπικής σαπουνόπερας που φάγαμε στην μάπα με τους κουβάδες τα τελευταία 15 χρόνια, είναι ένα ευκολοχώνευτο, λιτό project. Λογικό, μιας και λειτουργεί "πειραματικά" ακόμη (ίσως να έπρεπε να αναβληθεί για εκτός διακοπών εποχή η πρεμιέρα), σε πεδία άγνωστα για όλους μας.

Ελπίζω να μην είναι ένα ακόμη βαρετό ελληνικό σίριαλ, χωρίς να αγγίζει την επικαιρότητα και μακάρι να ασχοληθούν λίγο με τις ατάκες τους. Ενδιαφέρον το σημείο όπου η Κάτια Δανδουλάκη υποδύεται την Μύρνα...Δρακουλάκη(!) , διακωμωδώντας τον παλαιότερό της τηλεοπτικό εαυτό...Ταυτόχρονα, ο Γιώργος Βλάχος εικονίζεται στο πρώτο επεισόδιο να ενημερώνεται από το troktiko. Ενα διαδικτυακό σίριαλ, είναι ωραίο να έχει αναφορές στο ίδιο του το μέσο.

ΔΥΟ
Βέβαια, δεν αποτελεί πρωτιά, απλώς έχει πολλά γνωστά ονόματα από πίσω και μια σημαντική παραγωγή. Να μην ξεχνάμε τη σειρά dikiasou.com που μπορεί κανείς να δεί στο ΥouΤube και η οποία τρέχει από τον περασμένο Οκτώβριο. Ομολογώ πως σαν concept μου προκαλει μεγαλύτερο ενδιαφέρον, καθώς το ίδιο το σενάριο βασίζεται ολόκληρο στο internet! Η Μυρτώ είναι απλώς ένας ρόλος και τίποτα παραπάνω, την στιγμή που πολλοί πίστεψαν πως όντως η κοπέλα που βλέπουμε είναι ο εαυτός της!Υποκρίνεται η ηθοποιός (ξεχνάω τώρα το όνομά της) πως όντως είναι μια φοιτήτρια που διηγείται την ζωή της σε web cam και ανεβάζει τα βίντεο στο internet.

Και δώστου μετά σχόλια από κάτω "όμορφη η κοπέλα, αλλά πολύ χαζή ρε γμτ" ή "χεστήκαμε για τον βίκτωρα κοπελιά" κλπ κλπ

Άκρως πετυχημένο λοιπόν, κατά την προσωπική μου άποψη, κυρίως ως concept, ως ιδέα!

Πιθανότατα να υπάρχουν και άλλες αντίστοιχες προσπάθειες, τις οποίες εγω να αγνοώ, αλλα σύντομα περιμένω να δώ πολλά από νέους με ιδέες και, πλέον, την δυνατότητα να τις προβάλλουν σε ένα τεράστιο κοινό με χαμηλό κόστος!

ΚΟΝΚΛΟΥΖΙΟΝ
Γίνεται, θέλω να πιστεύω, ένα ακόμη μεγάλο βήμα στον διαδικτυακό κόσμο. Και αυτό γιατί η μεταφορά των σίριαλ και, κατ΄επέκταση, της τηλεόρασης στον κατ΄εξοχήν διαδραστικό κόσμο του internet, θα έχει θετικές συνέπειες. Η τηλεόραση δεν αφήνει καμία δίοδο για αμφίδρομη επικοινωνία πομπόυ και δέκτη. Επιβάλλει στον δέκτη τα μηνύματά της, διαμορφώνοντας πρότυπα και συμβάλλοντας στην πνευματικη αδράνεια του ατόμου, και κατ΄επέκταση, του συνόλου. Το internet είναι εκ φύσεως αντίθετο σε αυτά τα χαρακτηριστικά και αποδεικνύει καθημερινά την δυναμική του. Περιμένουμε λοιπόν αισιόδοξα την προοπτική που ανοίγεται.

Για να δούμε τι θα δούμε...

Τρίτη 4 Αυγούστου 2009

Καλύτερα εδω κάτω παρά εκεί μέσα

Δεν αντέχω άλλο τηλεόραση και εφημερίδες! Η αναγκαιότητα της εύρεσης εύκολου και πιασάρικου θέματος για το καλοκαίρι μας εχει οδηγήσει στην παράνοια!

Από την μια η γρίπη, ο πανικός και οι εκατομμύρια νεκροί (αυτο το Hollywood πια...) και από την άλλη ο μέτριος και ο πιο μέτριος για πρωθυπουργός να διασταυρώνουν ανούσιες φρασεολογίες.

Νοιώθεις εγκλωβισμένος.

Καλύτερα εκτός υπερ-πραγματικότητας. Στον μικρό πραγματικό μας κόσμο, ο οποίος την εποχή αυτή είναι όμορφος και ευχάριστος.

Εδώ και για όσο κρατήσει...

Πρόχειρες Θερινές Σημειώσεις

Μετά από ένα μεγάλο διάστημα απουσίας ελέω εξεταστικής και συνεχών διακοπών, ξαναβρήκα την διάθεση να ποστάρω κανα δύο πρόσφατες παρατηρήσεις.

Η πρώτη έχει να κάνει με την παρατήρηση που έκανε ο Στεφανος Τσιτσόπουλος στον Republic 100.3 (Να και ο σατανάς της διαφήμισης, τίποτα δεν είναι for free, αδέρφια): το indie είναι το νέο mainstream. Σιγά, θα μου πείτε, μόνο αν λιώνεις στον Republic, όπως εσυ, ψευτοδιανοούμενε, το νομίζεις ή το υποψιάζεσαι αυτό. Σωστό. Αλλά στον δικό μου κόσμο, τον κόσμο της ελληνικής electronica και indie, των υπέροχων free press της Αθήνας, των πολλών εικαστικών και μουσικών δρώμενων και εκθέσεων που τρέχουν στις 2 μεγάλες πόλεις, της Monika, του Δημήτρη Παπασπυρόπουλου, της Klik Records, του Γιάννη Νάστα και πολλών άλλων, βλέπω μια ποιοτική πολιτιστική έκφραση να αναδύεται και να αποκτά όλο και περισσότερους φίλους. Επειδή όμως η κίνηση αυτή δεν είναι ούτε τηλεοπτικά συμβατή ούτε συμβατή με το εύκολο κέρδος και όλο το απο πίσω σύστημα, δεν είναι εύκολο να βγεί στο προσκήνιο.

Το indie (από το independent) είναι ένα είδος μουσικής με πολλές αναφορές στην κιθαριστική μουσική των 70's, με βαθειές μελωδίες και έντονο το στοιχείο της έκφρασης ενος ρομαντικού συναισθήματος, άλλοτε μελαγχολικού, άλλοτε χαρούμενου. Λιτή αισθητικά μουσική, χρησιμοποιεί (εκτός της κιθάρας, φυσικά) όργανα όπως το σαξόφωνο , το πιάνο αλλά και το βιολί και το synthesizer. Τα όργανα αυτά παραπέμπουν, νομίζω, σε μελωδικά χαρακτηριστικά υψηλής ποιότητας. Βέβαια, τα τελευταία χρόνια η διαχωριστική γραμμή μεταξύ pop και indie έχει μάλλον εξαφανιστεί...

Η επάνοδος ενός παλαιότερου μουσικού είδους στο προσκήνιο είναι αντίστοιχη του κλίματος ανασφάλειας που επικρατεί στο παγκόσμιο στερέωμα: σε αβέβαιους καιρούς πάντοτε ζητάμε ασφάλεια σε γνωστά και δοκιμασμένα σημεία αναφοράς, είτε στην τέχνη, είτε στην φιλοσοφία, στον πολιτισμό γενικά.

Έτσι, στον χώρο της μόδας αναδύεται μια τάση επιστροφής σε μόδες περασμένων ετών και, πιο συγκεκριμένα, στα 80's και τα 90's. Η Ray Ban ζεί από αυτό τα τελευταία χρόνια. Εταιρίες όπως η American Apparel αναδύονται και η επιστροφή στην δεκατία του 1990 αναμένεται: ήταν η "χρυσή δεκαετία" της οικονομικής ανάπτυξης και της ανόδου του βιοτικού επιπέδου τόσο στην Ελλαδίτσα μας αλλά και στην Αμερική και την Ευρώπη. Η επιστροφή στην μόδα της εποχής ίσως μας βγάλει, νοερά, από την αφασία και την αβεβαιότητα της εποχής μας και μας "βουτήξει" στην αναμνηση των εποχών της ευμάρειας και της προσμονής για το καλύτερο που ήταν τότε στον δρόμο...(Μεχρι το '99 που την πάθαμε τη νίλα και ακόμη την φυσάμε, αλλά και την αναμασάμε, 10 χρόνια μετά)

(Αυτή ήταν και η δεύτερη παρατήρηση)

Επόμενο λοιπόν να επανέλθουν τα ολοστρογγύλα γυαλιά ηλίου στην μόδα, ίσως τα λαχούρια της Etro γίνουν το νέο trend και ξεθάψουμε και χρησιμοποιήσουμε τα ρούχα των γονιών μας, που ακόμη δεν είναι ιδιαίτερα παλιά για να ξαναφορεθούν. Φαρδιές μπλούζες απο πάνω, 2 νούμερα μεγαλύτερα από το αναγκαίο, και στενά παντελόνια από κάτω, ως απομεινάρι του σύγχρονου styling (μπαίνει και η street κουλτούρα λιγάκι μέσα, τουλάχιστον σε προσωπικό επίπεδο) .

Δεν επιθυμώ να διεκδικήσω τον ρόλο του στυλίστα, παρά περισσότερο να συνδέσω κάποιες πολιτισμικές αλλαγές με κοινωνικά φαινόμενα.

Καιροί αλλαγών οι τωρινοί.
Καλό μας κουράγιο!